به نقل از «خبرگزاری آریا»

عزت نفس چيست ،راهکارهايي براي افزايش عزت نفس

تاریخ انتشار: ۴ بهمن ۱۳۹۷ | کد خبر: ۲۲۴۹۴۵۹۵

خبرگزاري آريا -

عزت نفس، باور و اعتقادي است که فرد، دربارهٔ ارزش و اهميت خود دارد
عزت نفس يا حرمت نفس (به انگليسي: Self-estet)، اصطلاحي در روانشناسي است که بازتاب ارزيابي يا برآورد يک فرد از ارزشهاي خود مي‌باشد.عزت نفس، باور و اعتقادي است که فرد، دربارهٔ ارزش و اهميت خود دارد.
عزت نفس از کجا مي‌آيد؟
براي پاسخ به اين سوال که عزت نفس چيست، بايد ديد اين مفهوم دقيقا از کجا مي‌آيد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در حقيقت عزت نفس، در طول زندگي و در حالي که ما تصويري از خودمان شکل مي‌دهيم و در نتيجه‌ي تجربياتي که با افراد و کارهاي مختلف کسب مي‌کنيم، تکامل مي‌يابد. تجربه‌هاي دوران کودکي، نقش ويژه و مهمي در شکل دادن به عزت نفس ايفا مي‌کنند. وقتي در حال رشد بوديم، موفقيت‌ها، شکست‌ها و اينکه چگونه خانواده، معلمان، مربيان، مقامات مذهبي و همسالان‌مان با ما رفتار مي‌کردند، همگي در ايجاد عزت نفس در ما، نقش داشته‌اند.
تجربه‌هاي دوران کودکي‌اي که مي‌تواند منتهي به ايجاد عزت نفسي سالم شود، شامل موارد زير است:
حرف‌هاي ما شنيده شود؛
با احترام با ما صحبت شود؛
توجه و محبت کافي را دريافت کنيم؛
به دستاوردهاي ما اهميت داده شود و به اشتباهات يا شکست‌هاي‌‌مان، اعتراف کنيم و آنها را بپذيريم.
تجربه‌هاي دوران کودکي‌اي که مي‌تواند موجب کاهش عزت نفس شود، شامل موارد زير است:
به شدت مورد انتقاد قرار بگيريم؛
به شکل فيزيکي، جنسي يا احساسي، مورد سوء‌استفاده قرار بگيريم؛
ناديده گرفته شويم، مورد تمسخر يا آزار و اذيت قرار بگيريم؛
ديگران از ما انتظار داشته باشند هميشه کامل و بي‌نقص باشيم. افرادي که عزت نفس پاييني دارند، اغلب اين پيام را از والدين، معلمان، همسالان يا سايرين دريافت مي‌کنند که تجربه‌هاي ناموفق (مانند شکست در يک بازي، کسب نمره‌اي پايين و غيره) ناکامي و شکست کل شخصيت و وجود آنها بوده است.
دلايل عزت نفس پايين
اينکه فردي عزت نفس پاييني دارد و براي وجود خود ارزش قائل نيست، از سه جنبه قابل بررسي است:
والدين، معلمان و اطرافيان
مردم در زندگي ما مي توانند روي احساس ما از خودمان تاثير بگذارند. وقتي که آنها روي خوبي هاي ما تمرکز مي کنند، ما احساس بهتري نسبت به خودمان داريم. زماني که ما مرتکب اشتباه مي شويم، ياد مي گيريم که خودمان را بپذيريم. هنگامي که ما دوستاني داريم که همراه ما هستند، احساس خوبي داريم. اما اگر بزرگسالان، بيشتر از اينکه ستايش کنند، سرزنش کنند، در مورد خودتان احساس بدي خواهيد داشت. بد رفتاري و عصبانيت توسط خواهر و برادر و همسالان، به عزت نفس آسيب مي رساند. کلمات خشن و تحقير آميز، در شما باقي مي مانند و تبديل به بخشي از آنچه در مورد خود فکر مي کنيد خواهد شد. تنبيه بدني، مخصوصا در مقابل ديگران، يکي از مخرب ترين عوامل تخريب عزت نفس است. کودکي که کتک مي خورد احساس عجز و ناتواني کرده و به مرور دچار افسردگي خواهد شد. حتي اداي کتک زدن و تهديد به آن هم مي تواند همين نتايج را داشته باشد.
صداهايي که در سرتان است
چيزهايي که در مورد خود مي گوييد، نقش مهمي در احساس شما نسبت به خودتان بازي مي کند. جملاتي مثل "من هميشه بازنده ام" يا "هيچکس مرا دوست ندارد" عزت نفس شما را ضعيف مي کند. در مورد اين افکار راه هاي ديگري وجود دارد، مثلا بگوييد "من الان برنده نشدم، اما ممکن است دفعه بعد بشوم" يا "ممکن است کسي پيدا شود که مرا دوست داشته باشد". اين صداها مفيدترند و به شما کمک مي کند که احساس بهتري داشته باشيد. بعضي وقت ها صداها در سرتان، کلمات خشن و ناراحت کننده ايست که ديگران به شما گفته اند.
يادگيري يک مهارت
وقتي ما ياد بگيريم که بخوانيم، بسازيم، نقاشي کنيم مي توانيم احساس بهتري داشته باشيم. يک ورزش، نواختن موسيقي، نوشتن يک شعر، دوچرخه سواري يا هر مهارتي، مي تواند به عزت نفس ما کمک کند. هر چيزي که ياد مي گيريد و هر کار مثبتي که انجام مي دهيد، فرصتي است براي داشتن احساس بهتري در مورد خودتان و آگاهي از آن ها به شما اجازه مي دهد خوشحال باشيد. اما اکثر اوقات ما آنچه را که انجام مي دهيم قبول نداريم. اگر دائما به اين فکر کنيم که من نمي توانم، يا اين کامل نيست و من نمي توانم اين کار را به خوبي انجام دهم، فرصت ساختن عزت نفس خود را از دست مي دهيد.

کمک کردن و بخشندگي، يکي از بهترين راه ها براي ساختن عزت نفس است
منتقد دروني را پس بزنيد
نخستين گامِ مهم براي بهبود عزت نفس، به چالش کشيدن پيام‌هاي منفي‌اي است که از سوي صداي دروني منتقدتان دريافت مي‌کنيد. در زير چند مثال معمول از انتقادهاي دروني و راهبردهايي براي پس زدن آن صداهاي انتقادي را بيان مي‌کنيم.
انتقادهاي دروني خشن و غيرمنصفانه: «ديگران گفتند سخنراني من را دوست داشتند، ولي اين سخنراني حتي به چيزي که بايد مي‌بود هم نزديک نبود. نمي‌توانم باور کنم که هيچ کس متوجه قسمت‌هاي زيادي که خراب کردم نشد. من آدم دغل‌بازي هستم.» اذعان به توانايي‌ها: «واي آنها واقعا سخنراني من را دوست داشتند! درست است که سخنراني‌ام بي عيب و نقص نبود، ولي من بر روي آن سخت کار کردم و کارم را درست انجام دادم و به خودم افتخار مي‌کنم»
صداي دروني‌اي که به شکلي غيرواقعي، همه چيز را به هم ربط مي‌دهد: «من در اين امتحان نمره‌ي خوبي نگرفتم. من هيچ چيزي را در اين کلاس نمي‌فهمم. من آدم احمقي هستم. چه کسي را گول مي‌زنم؟ اصلا نبايد در اين کلاس شرکت مي‌کردم. من خنگ هستم و اصلا نبايد وارد دانشگاه مي‌شدم.» موردي و جزئي به مسائل نگاه کنيد: «من در اين امتحان عملکرد ضعيفي داشتم ولي تمام تکاليفم را درست انجام دادم. در اين کلاس، بعضي چيزها را به اندازه‌اي که تصور مي‌کردم متوجه نمي‌شوم ولي الان مي‌دانم چطور بايد براي امتحان بعدي آماده شوم و بر روي چه چيزهايي کار کنم. من در درس‌هاي سخت ديگر، عملکرد خوبي داشته‌ام و مطمئنم که مي‌توانم در اين درس هم موفق شوم.»
منتقد دروني‌اي که نتايجي غيرمنطقي مي‌گيرد: «او اخم کرده و چيزي نمي‌گويد، ولي مي‌دانم اين رفتارش يعني من را دوست ندارد!» افکار غير منطقي را به چالش بکشيد: «درست است که اخم کرده ولي من نمي‌دانم دليلش چيست. ممکن است هيچ ربطي به من نداشته باشد. شايد بهتر باشد از خودش بپرسم.»
صداي دروني‌اي که از هر چيزي مصيبت مي‌سازد: «او درخواستم براي ملاقات را قبول نکرد! من خيلي خجالت کشيدم و تحقير شدم. هيچ کس من را دوست ندارد يا به من اهميت نمي‌دهد. من هيچوقت نمي‌توانم ازدواج کنم و هميشه تنها مي‌مانم.» بي‌طرفانه به مسئله نگاه کنيد: «واي اين ناراحت‌کننده است. بسيار خُب، او نمي‌خواهد با من بيرون برود ولي اين موضوع به اين معني نيست که هيچ کس ديگري هم دوست ندارد با من بيرون برود. من مي‌دانم که آدم خوبي هستم و مطمئنم در آينده کسي را پيدا مي‌کنم که به همان اندازه‌اي که او را دوست دارم، او نيز به من علاقه‌مند باشد.»
به خودتان حرف هاي خوب بزنيد:
شما نبايد بيش از حد به خودتان سخت بگيريد. براي چند روز چيز هايي که به خودتان مي گوييد و از فکرتان مي گذرد را بنويسيد. به ليست خود نگاه کنيد و ببينيد چيز هايي را که نوشته ايد مي توانيد به يک دوست خوب بگوييد؟ اگر نه آن ها را بازنويسي کنيد تا درست، عادلانه و مهربانانه باشد. سپس آن ها را به طور مرتب بخوانيد تا زماني که به فکر کردن در اين مسير عادت کنيد.
اهدافي را تنظيم کنيد و در مسير آنها حرکت کنيد:
اگر مي خواهيد احساس بهتري داشته باشيد، کارهايي انجام دهيد که براي شما خوب است. ممکن است شما بخواهيد تغذيه سالم تري داشته باشيد، تناسب اندام داشته باشيد يا بهتر مطالعه کنيد. پس هدف تعيين کنيد و يک برنامه براي اينکه چطور به آن برسيد تعيين نماييد. در مسير برنامه حرکت کنيد. به آنچه که تا بحال براي هدفتان انجام داديد افتخار کنيد. مثلا به خودتان بگوييد که من برنامه روزي نيم ساعت خود را براي اين کار دنبال کردم، به خودم افتخار مي کنم و مي دانم که توان حفظ آن را دارم.
از ديگران کمک بخواهيد
در بيشتر موارد، کمک گرفتن از ديگران، مهم‌ترين گامي است که فرد مي‌تواند براي بهبود عزت نفس خود بردارد، ولي در عين حال مي‌تواند دشوارترين گام نيز باشد. افرادي که عزت نفس پاييني دارند، اغلب از ديگران کمک نمي‌خواهند، زيرا حس مي‌کنند شايستگي آن را ندارند. ولي ديگران مي‌توانند به فرد کمک کنند تا با پيام‌هاي انتقادي‌اي که از تجربه‌هاي منفي گذشته سرچشمه مي‌گيرند، مقابله کند. مي‌توانيم براي دريافت کمک، به افراد زير مراجعه کنيم:
براي حمايت، از دوستان‌تان کمک بخواهيد. از دوستان‌تان بخواهيد به شما بگويند که چه ويژگي‌اي را در شما دوست دارند يا فکر مي‌کنند که چه کاري را خوب انجام مي‌دهيد. از کسي که به شما اهميت مي‌دهد بخواهيد که فقط براي مدت کوتاهي به شما گوش بدهد تا خود را خالي کنيد و در اين مدت، سعي نکند ايرادهاي شما را اصلاح کند. از او بخواهيد شما را در آغوش بگيرد. از کسي که شما را دوست دارد بخواهيد که علاقه‌اش به شما را، به طور مرتب به شما بيان کند.
از معلمان و ساير ياري‌دهندگان کمک بگيريد. در صورت لزوم، براي کمک گرفتن در کلاس‌ها به استادان، مشاوران يا معلمان خصوصي مراجعه کنيد. به ياد داشته باشيد که آنها براي کمک به شما آنجا هستند. اگر در زمينه‌ي خاصي اعتماد به نفس نداريد، در کلاس‌هاي مربوط به آن شرکت کنيد يا فعاليت‌هاي جديدي را براي افزايش حس شايستگي و لياقت در خود انجام دهيد. براي مثال، در کلاس رياضي شرکت کنيد، به باشگاه برويد، در دوره‌هاي آموزش شنا شرکت کنيد و غيره.
به يک درمانگر يا مشاور مراجعه کنيد. گاهي عزت نفس پايين، به اندازه‌اي مشکل‌ساز است يا غلبه بر آن تا حدي دشوار است که به کمک‌هاي حرفه‌اي يک درمانگر يا مشاور نياز داريم. صحبت کردن با مشاور، راه خوبي براي کاوش در اين احساسات و افزايش عزت نفس شماست.
به ديگران کمک کنيد:
کمک کردن و بخشندگي، يکي از بهترين راه ها براي ساختن عزت نفس است. به همکلاسي يا همکارتان چيزي ياد دهيد، محوطه مربوط به همسايه تان را تميز کنيد، مهربان و مهربان تر باشيد. کارهايي را انجام دهيد که باعث مي شود به خودتان افتخار کنيد. هنگامي که شما کارهاي خوب متفاوتي انجام مي دهيد، حتي کوچک، عزت نفس شما رشد خواهد کرد.
گردآوري: بخش روانشناسي بيتوته


منبع: خبرگزاری آریا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۲۴۹۴۵۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افزایش دما در استان مرکزی

به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز اراک؛ معاون پیش بینی اداره کل هواشناسی استان مرکزی گفت: مطابق بررسی آخرین نقشه‌های پیش یابی وضع هوا تا صبح سه شنبه جوی نسبتا پایدار در استان وجود خواهد داشت. بر این اساس طی امروز تا دوشنبه آسمان استان صاف تا قسمتی ابری گاهی همراه با وزش باد پیش بینی می‌شود.

به گفته رضا مرادی از سه شنبه سامانه بارشی از غرب وارد کشور خواهد شد. با فعالیت این سامانه در استان از چهارشنبه تا اوایل هفته آینده در برخی ساعات رگبار و رعد و برق و افزایش موقتی سرعت وزش باد محتمل است.

او افزود: دمای هوا تا روز چهارشنبه روند افزایشی خواهد داشت.